classical_blueslover classical_blueslover
6534
BLOG

Haendel - Lascia Ch'io Pianga

classical_blueslover classical_blueslover Kultura Obserwuj notkę 8

 

Lascia Ch’io Pianga z Opery Rinaldo
 
(Arii w wielu wykonaniach można posłuchać tutaj: theblues-thatjazz.com/pl/box/10810-handel--lascia-chio-pianga.html )
 
W 1994 roku na ekrany kin wszedł film Farinelli: ostatni kastrat w reżyserii Gérarda Corbiau. Film opowiada o życiu Carlo Broschi, którego wykastrowano by zachować jego piękny, chłopięcy głos.
Stał się sławnym śpiewakiem, ostatnim wielkim kastratem w okresie baroku. Farinelli to jego artystyczny pseudonim.
 
Poster filmu Farinelli
 
 
Punktem kulminacyjnym śpiewu Farineliego w filmie była aria Lascia Ch’io Pianga.Partia kastrata była śpiewana przez dwie osoby:  Ewę Małas Godlewską (sopran) i Dereka Lee Ragina (kontratenor). Te dwa głosy cyfrowo zmiksowano, uzyskując bardzo ciekawe, efektowne brzmienie.
 
Lascia Ch’io Pianga jest najsłynniejszą arią opery Rinaldo skomponowaną przez Jerzego Fryderyka Haendla.
 
Jerzy Fryderyk Handel
 
 
Rinaldo powstał w 1711 roku. Była to pierwsza opera napisana przez Haendla dla towarzystwa londyńskiego specjalnie po włosku. Libretto napisał Giacomo Rossi na podstawie poematu Torquato Tasso pod tytułem Jerozolima Wyzwolona. Akcja opery toczy się w czasach Pierwszej Wyprawy Krzyżowej.
 
Haendel tę operę skomponował szybko. A to dlatego, że wykorzystał wiele fragmentów z oper napisanych podczas pobytu we Włoszech w latach 1706 – 1710. W następnych  latach po premierze Haendel zrewidował niektóre części, dopisując nowe arie i transponując stare na inne głosy.
 
Premiera odbyła się 24 lutego 1711 roku w Queen's Theatre (po kilku latach stał się Kings Theatre) na ulicy Haymarket, w samym centrum Londynu. Wystawienie było staranne, z wspaniałymi żywymi efektami scenicznymi. Przyjęcie przez obecnych na widowni było nader entuzjastyczne. Haendel odniósł niebywały sukces.
 
Kings Thatre, Haymarket Londyn
 
 
Operę wystawiano w Londynie nieprzerwanie do 1717 roku. Podobnie było i w innych miastach europejskich. Zrewidowaną wersję stawiano w 1731 roku. A potem nastąpiła aż 200-letnia przerwa.
Nie dotyczyło to arii Lascia Ch’io Pianga. Żyła nadal jako utwór koncertowy.
 
Arię śpiewa w drugim akcie jedna z głównych postaci kobiecych Almirena. Została napisana dla sopranu. Na premierze śpiewała ją Isabella Girardeau. Była Włoszką, która przebywała w Londynie w latach 1709 – 1712. Niewiele o niej wiadomo sprzed tego okresu ani po nim. Zaśpiewała kilka ważnych ról operowych w Londynie, m.in. Bononiciego, Manciniego, Gaspariniego i Scarlattiego.
 
 
Almirena śpiewa Lascia Ch'io Pianga
 
 
Girardeau byłą jedną z pierwszych sopranistek, które zaczęły odgrywać istotną rolę w teatrach muzycznych. W zgodzie z modą na język włoski nazywano ją prima donną. W Queen's Theatre musiała ostro rywalizować z innym sopranem - Elisabettą Pilotti-Schiavonetti, która była nadworną śpiewaczką Domu Hanowerskiego. Być może ta rywalizacja skłoniła Girardeau do opuszczenia Londynu.
 
Piękny to utwór. Nic dziwnego, że śpiewają ją na koncertach i nagrywają wszystkie znane soprany i kontratenory. Jest też wykorzystywany w wielu filmach i przedstawieniach telewizyjnych. Farinelli nie był pierwszym.
 
Rinaldo i Armida, obraz Angeliki Kauffmann
 
 
Lascia ch'io pianga, tekst włoski:
 
Lascia ch'io pianga mia cruda sorte
E che sospiri la liberta
[2x]
 
E che sospiri
E che sospiri la liberta
 
Lascia ch'io pianga mia cruda sorte
E che sospiri la liberta
 
Il duolo infranga queste ritorte
De miei martiri sol per pieta
De miei martiri sol per pieta
 
Lascia ch'io pianga mia cruda sorte
E che sospiri la liberta
 
 
Tłumaczenie:
 
Niech płaczę
nad swym okrutnym losem
i wzdycham
do wolności.
 
Niech moje cierpienie rozerwie
te kajdany
mojej męczarni
dla samej litości.
 
 

Armida zakochuje się w Rinaldo, obraz Nicolasa Poussin

Blog o bluesie i pochodnych znajduje się tu: BLUES IS THE BEST

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura